Taş Daire: Stonehenge’den Önce Oluşmuş Olabilir
Taş Daire: Stonehenge’den Önce Oluşmuş Olabilir başlıklı bu makalede, İngiltere’nin güneybatısında yer alan Flagstones adlı antik taş çemberine odaklanılıyor. Yapılan yeni radyokarbon tarihleme çalışmaları ve bölgede bulunan insan kalıntıları, kırmızı geyik boynuzları ve kömürler sayesinde bu eski taş çemberinin yaklaşık olarak M.Ö. 3200 yılına tarihlendiği ve Stonehenge’den yaklaşık 300 yıl daha eski olduğu ortaya çıkıyor. Bu bulgular, 6 Mart tarihinde Antiquity dergisinde yayımlanan bir çalışmada detaylı bir şekilde incelenmiş ve ekip, Flagstones’un daha sonraki anıtlar için bir prototip olarak hizmet edebileceğine inanıyor.
Flagstones, 1980’lerde Dorset ilindeki bir otoyol inşaatı sırasında keşfedilmiş ve yaklaşık olarak 100 metre çapında bir daire şeklinde bir hendekten oluşuyordu. Arkeologlar, bu alan içinde en az dört gömüt tespit etmişler; üçü yakılmamış olan çocuklar ve biri yakılmış olan bir yetişkin. Diğer üç kısmen yakılmış yetişkinin kalıntıları ise başka bir yerde bulunmuş. Başlangıçta, Flagstones’un Stonehenge’a benzer bir tarihe sahip olduğu düşünülmüştü.
Flagstones’un yeni tarihlemesi için, Historic England ve Exeter Üniversitesi’nden bir ekip, İsviçre’den ETH Zürich ve Hollanda’dan Groningen Üniversitesi ile işbirliği yapmıştır. 23 yeni radyokarbon ölçümü alınmış ve bu veriler bölgedeki bazı arkeolojik bulgularla bir araya getirilmiştir. Erken Neolitik faaliyetler, çukurların kazılması gibi işlemler M.Ö. 3650 yılı civarında gerçekleşmiştir. Birkaç yüzyıl sonra, M.Ö. 3200 yılı civarında daire şeklinde hendekli bir alan oluşturulmuş ve gömütler hemen ardından bu çemberin içine yerleştirilmiştir. Daha sonra, merkezi bir sarsen taşının altına genç bir erkeğin gömülmesi, alanın ilk kullanımından yaklaşık 1.000 yıl sonra gerçekleşmiştir.
Flagstones’un önerilen zaman çizelgesi ve Stonehenge üzerine yapılan bazı önermeler, arkeologlar ve tarihçileri heyecanlandırmış durumda. Flagstones’un Stonehenge’a benzer bir yapıya sahip olması ve daha eski bir tarihe sahip olması, mevcut Stonehenge tarihlemesinin gözden geçirilmesi gerektiğini düşündürmektedir.
Flagstones’a yapılan bu yeni bakış aynı zamanda, Galler’deki Gwynedd’deki Llandygái ‘Henge’ A ve İrlanda’daki bazı yerler de dahil olmak üzere diğer önemli yerlerle bağlantılar ortaya koymaktadır. Benzer gömüt uygulamaları ve artefaktlar bu yerlerde de bulunmuştur. Ekip, bu bulguların, Neolitik toplulukların İngiltere ve ötesinde ne kadar bağlantılı olduğunu gösterdiğini belirtmektedir.
