NASA’nın Voyager Sondaları Güç Azalırken Her Birinden Bir Enstrüman Kaybediyor
Uzayın Derinliklerindeki Yıldızlar: NASA’nın 1977’de fırlattığı ikiz Voyager sondaları, veri göndermek için en uzun süre çalışan misyonlar olmaya devam ediyor. Ancak güç kaynakları zayıflarken, bilim insanları her bir uzay aracından bir enstrümanı devre dışı bırakıyor.
NASA’nın en uzak gözlemcileri, neredeyse beş on yıldır uzayda geçirdikleri sürenin bedelini ödüyor. Bilim insanları, enerjiyi korumak için her bir uzay aracında bir ek enstrümanı kapatma kararı aldı.
1977’de fırlatılan ikiz Voyager sondaları, dış gezegenlerin birbirine 176 yılda bir gerçekleşen hizalanmasından faydalanmak için yola çıktı. Bu görev yaklaşık on yıl içinde tamamlandı, ancak uzay araçları hala dışa doğru seyahat ediyor: şu anda Voyager 2, Dünya’dan 13 milyar mil uzakta ve Voyager 1, 15,5 milyar mil uzaklıkta. Bu noktada, Voyagerlar, Güneş’in etkisinden uzakta bulunan interstellar ortamı incelemekle görevlendirilmiş durumda.
Ancak NASA yetkilileri, 5 Mart’ta açıkladıkları gibi, her bir uzay aracında bir enstrümanın kapatılacağını duyurdular. Misyon yöneticileri, 25 Şubat’ta Voyager 1’in kozmik ışın alt sistemi deneyini kapattı ve 24 Mart’ta Voyager 2’nin düşük enerjili yüklü parçacık enstrümanını kapatacaklar. Bu enstrümanlar, hızlı hareket eden kozmik ışınlar olarak adlandırılan yüklü parçacıkları, ayrıca interstellar uzayda iyonları ve elektronları gözlemliyor. Her iki devredilme de enerji tasarrufu önlemidir.
“Voyagerlar, fırlatıldıkları günden beri derin uzayın rock yıldızları olmuştur ve bu durumu mümkün olduğunca uzun süre sürdürmek istiyoruz,” dedi NASA’nın Jet İtici Laboratuvarı’ndaki (JPL) Voyager proje müdürü Suzanne Dodd 5 Mart açıklamasında. “Ancak elektrik gücü azalıyor. Eğer şimdi her bir Voyager’da bir enstrümanı kapatmazsak, muhtemelen misyonun sonunu ilan etmeden önce sadece birkaç ay daha güçleri olurdu.”
NASA yetkilileri ayrıca, 2026’da Voyager 1’in düşük enerjili yüklü parçacık enstrümanını ve Voyager 2’nin kozmik ışın alt sistemi deneyini kapatacaklarını duyurdu. Hedefleri, her bir uzay aracında en az bir enstrümanın 2030’ların içine kadar çalışır durumda kalmasını sağlamak.
Her bir Voyager uzay aracı, plütonyumdan yapılmış bir nükleer güç kaynağı ile fırlatıldı. Bu mantıklı bir seçimdi – mühendisler, uzay araçlarının Güneş’ten çok uzakta seyahat edecekleri konusunda baştan beri biliyorlardı. Ancak her bir uzay aracının plütonyum çekirdeği her yıl biraz daha az enerji üretiyor – yılda yaklaşık dört watt, yani düşük güçte bir lambaya eşdeğer.
Uzay aracının bilgisayarı, iletişim sistemi ve enstrümanlarının hepsi çalışmak için enerjiye ihtiyaç duyuyor, bu yüzden bilim insanları zorlu bir seçimle karşı karşıya: belirli enstrümanları feda ederek enerji tasarrufu yapmayı seçmek veya güç kaynağını aşarak tüm uzay aracını kaybetme riskini almak. Ve kimse Voyager’ların daha erken sona ermesini görmek istemez.
Voyager uzay araçları ikoniktir. Voyager 2 önce fırlatıldı; üç hafta sonra Voyager 1 onu takip etti ve onu geçti. Voyager 1, 1979’da Jüpiter’in yanından uçtu ve 1980’de Satürn’ün ve en büyük uydusu Titan’ın yanından geçti. Voyager 2 aynı şekilde, 1979’da Jüpiter’i, 1981’de Satürn’ü gözlemledi ve ardından Uranüs ve Neptün’ün yanından uçan – sırasıyla 1986 ve 1989’da – şimdiye kadar tek ve tek uzay aracı oldu.
O noktada araçların gözlemleyecek gezegenleri kalmamıştı, ancak her ikisi de temelde sağlıklıydı – bu yüzden NASA yolculuğa devam etmeye karar verdi. Voyagerlar Güneş’in etkilerinin dışına doğru uzanarak keşif yaptılar. Sonra, sırasıyla 2012 ve 2018’de, her biri interstellar uzaya girdi ve bilim insanlarına, güneş sistemimizin ötesindeki kozmosun ilk yakın gözlemlerini sundu. Bugün Voyager 2, Güneş’ten neredeyse 140 kat daha uzakta, Voyager 1 ise 166 kat daha uzakta.
Dünyadan Voyager 2’ye ulaşmak için 19,5 saat, Voyager 1’e ulaşmak için ise 23 saatten fazla sürüyor, bu da herhangi bir sorun gidermeyi son derece yavaş bir süreç haline getiriyor. Ve son zamanlarda birçok sorun giderme yaşandı. Örneğin, Voyager 1, ciddi bir iletişim sorunu Kasım 2023’te başladıktan sonra 2024’ün başlarında sadece kısmi veri topladı, Voyager 2 ise 2023’te birkaç hafta boyunca Dünya ile iletişim kuramadı.
Ancak NASA için sorun giderme kesinlikle değerlidir. “Voyagerlar her dakika, hiçbir uzay aracının daha önce gitmediği bir bölgeyi keşfeder,” dedi son açıklamada JPL’deki Voyager proje bilim insanı Linda Spilker. “Bu aynı zamanda her gün son günümüz olabilir anlamına gelir. Ancak o gün aynı zamanda başka bir interstellar keşif getirebilir. Bu yüzden, elimizden geleni yapıyor, Voyager 1 ve 2’nin öncü çalışmalarını mümkün olduğunca uzun süre sürdürmek için ne yapabileceğimizi yapıyoruz.”
